Gregory Piazza, M.D. Behnood Bikdeli, M.D., Arvind K. Pandey, M.D
در میان بیماران مبتلا به VTE تحریک‌شده و عوامل خطر پایدار، درمان کم‌شدت با آپیکسابان به مدت ۱۲ ماه منجر به کاهش خطر VTE عودکننده علامت‌دار نسبت به دارونما و کاهش خطر خونریزی شدید شد.
اصولاً ترومبوآمبولی وریدی (VTE) به دو دسته تحریک‌شده (که پس از عوامل خطر گذرا مانند جراحی، تروما یا بی‌حرکتی رخ می‌دهد) یا تحریک‌نشده (که بدون یک عامل محرک قابل شناسایی رخ می‌دهد) طبقه‌بندی می‌شود. ضدانعقاد طولانی‌مدت معمولاً برای بیماران مبتلا به VTE تحریک‌نشده به دلیل خطر بالای عود (۶ تا ۱۰٪ در سال) پس از قطع ضدانعقاد تجویز می‌شود. برای بیمارانی که دچار ترومبوآمبولی وریدی تحریک‌شده (VTE) هستند و سرطان یا ترومبوفیلی شدید ندارند، خطر عود کمتر است. در چنین بیمارانی، دستورالعمل‌ها معمولاً ۳ ماه مصرف داروهای ضدانعقاد را توصیه می‌کنند. در جمعیت رایج بیماران مبتلا به VTE تحریک‌شده و عوامل خطر پایدار همراه (مانند اختلالات خودایمنی، بیماری مزمن ریوی یا چاقی)، مدت زمان مناسب مصرف داروهای ضدانعقاد مشخص نیست.
ما کارآزمایی آپیکسابان با شدت کم و مدت زمان طولانی برای جلوگیری از عود در بیماران پرخطر مبتلا به ترومبوآمبولی وریدی تحریک‌شده (HI-PRO) را برای ارزیابی اثربخشی و ایمنی آپیکسابان خوراکی (با دوز ۲.۵ میلی‌گرم دو بار در روز) در مقایسه با دارونما، برای پیشگیری از عود در بیماران مبتلا به VTE تحریک‌شده و حداقل یک عامل خطر پایدار انجام دادیم.
سابقه: مدت زمان مناسب مصرف داروهای ضدانعقاد برای ترومبوآمبولی وریدی (VTE) در بیمارانی که یک عامل تحریک‌کننده گذرا (مثلاً جراحی، تروما یا بی‌حرکتی) و عوامل خطر پایدار همراه دارند، نامشخص است.
روش‌ها: در این کارآزمایی تصادفی تک مرکزی، دوسوکور، بزرگسالان مبتلا به ترومبوآمبولی وریدی (VTE) پس از وقوع یک عامل تحریک‌کننده گذرا که حداقل یک عامل خطر پایدار داشتند و حداقل ۳ ماه درمان ضدانعقادی را تکمیل کرده بودند، به مدت ۱۲ ماه تحت درمان با آپیکسابان خوراکی (با دوز ۲.۵ میلی‌گرم دو بار در روز) یا دارونما قرار گرفتند. پیامد اولیه اثربخشی، اولین VTE عودکننده علامت‌دار بود. پیامد اولیه ایمنی، اولین اپیزود خونریزی شدید طبق معیارهای انجمن بین‌المللی ترومبوز و هموستاز بود.
نتایج: در مجموع ۶۰۰ بیمار تحت تصادفی‌سازی قرار گرفتند (میانگین سنی، ۵۹.۵ سال؛ جنس زن، ۵۷.۰٪؛ نژاد غیر سفید، ۱۹.۲٪). جمعیت مورد آزمایش، طیف وسیعی از عوامل تحریک‌کننده و عوامل خطر پایدار را داشتند. ترومبوآمبولی وریدی عودکننده علامت‌دار در ۴ نفر از ۳۰۰ بیمار (۱.۳٪) در گروه آپیکسابان و در ۳۰ نفر از ۳۰۰ بیمار (۱۰.۰٪) در گروه دارونما رخ داد (hr، ۰.۱۳؛ ۰.۰۴ تا ۰.۳۶). خونریزی شدید در ۱ بیمار در گروه آپیکسابان رخ داد و هیچ موردی در گروه دارونما مشاهده نشد. خونریزی نه چندان وسیع مرتبط با علائم بالینی در ۱۴ نفر از ۲۹۴ بیمار (۴.۸٪) در گروه آپیکسابان و در ۵ نفر از ۲۹۴ بیمار (۱.۷٪) در گروه دارونما مشاهده شد (hr، ۲.۶۸؛ ۰.۹۶ تا ۷.۴۳). یک بیمار در گروه آپیکسابان و ۳ بیمار در گروه دارونما فوت کردند و هیچ مرگی به دلایل قلبی عروقی یا خونریزی نسبت داده نشد. عوارض جانبی غیرخونریزی‌دهنده و غیرکشنده در ۶ بیمار (۲.۰٪) در هر گروه رخ داد.
ترومبوآمبولی وریدی عودکننده علامت‌دار (VTE)، خونریزی شدید و خونریزی نه چندان وسیع مرتبط با بالینی.
منحنی‌های کاپلان-مایر برای اولین رویداد VTE عودکننده علامت‌دار در طول یک دوره ۱۲ ماهه (پیامد اولیه اثربخشی) (پانل A) و همچنین اولین دوره‌های خونریزی شدید (پیامد اولیه ایمنی) (پانل B) و خونریزی نه چندان وسیع مرتبط با بالینی (پیامد ثانویه ایمنی) (پانل C) در طول دوره بین تجویز اولین دوز آپیکسابان یا دارونما و ۹۶ ساعت پس از تجویز آخرین دوز نشان داده شده است. در هر پانل، نمودار داخل کادر، داده‌های یکسانی را روی محور y بزرگ‌شده نشان می‌دهد.
NEJM.org.Published August 30, 2025. DOI: 10.1056/NEJMoa2509426
