مترجم: دکتر الهام خاقانی – پزشک عمومی
اگرچه ورزش استقامتی محافظ قلب است، اما دورههای فعالیت بدنی شدید میتواند باعث مرگ ناگهانی قلبی شود. در حالی که تمرین ماراتن سلامت کلی قلب را ارتقا میدهد، دویدن در چنین مسابقاتی عمدتاً در مردان میانسال مبتلا به آترواسکلروز کرونری تحت بالینی، به طور موقت خطر ایست قلبی را افزایش میدهد.
اسکن کلسیم عروق کرونر برای طبقهبندی خطر توصیه شده است تا افرادی که از پیشگیری اولیه پیشرفته بهرهمند میشوند، شناسایی شوند. بر اساس کاهش ۴۰ درصدی، اولین حملات قلبی در مردان همسن در گزارش نهایی آسپرین در مطالعه سلامت پزشکان، آسپرین با دوز پایین برای چنین دوندگان و افراد مسنی که در معرض خطر بالای مرگ ناگهانی قلبی در طول فعالیتهای ورزشی تفریحی هستند، توصیه شده است. این رویکرد همچنین ممکن است پیشگیری اولیه را برای بیماران مبتلا به بیماریهایی مانند عفونت ویروس نقص ایمنی انسانی که در آن التهاب باعث آترواسکلروز پیشرونده کرونری میشود، فراهم کند. این استراتژی با کاهش ۳۱ درصدی در حوادث حاد قلبی عمده با افزودن آسپرین با دوز پایین به قرصهای چند دارویی در افراد با عوامل خطر متوسط، پشتیبانی میشود. بر اساس شواهد موجود در ۲ کارآزمایی بالینی تصادفی و کنترلشده، آسپرین با دوز پایین که با استفاده از امتیازدهی کلسیم عروق کرونر برای پیشگیری اولیه هدایت میشود، با توجه به پیشبینی افزایش شدید بار آترواسکلروز تا سال ۲۰۵۰ توسط انجمن قلب آمریکا، نیاز به بررسی به موقع دارد.
ورزش استقامتی معمول مانند تمرین برای ماراتن، بدون شک، محافظ قلب است و احتمالاً طول عمر را افزایش میدهد، اما دورههای فعالیت بدنی شدید در طول مسابقات به طور موقت خطر مرگ ناگهانی قلبی را افزایش میدهد. جنس مذکر و ماراتن، عوامل خطر مهم و مستقلی برای چنین حوادثی در یک ثبت آیندهنگر ۱۰ ساله از مسابقات جادهای در ایالات متحده در افرادی با میانگین سنی اواسط دهه ۴۰ بودند. همانطور که در یک بررسی گذشتهنگر جداگانه نشان داده شده است، مرگ و میر عمدتاً در مردان میانسال مبتلا به آترواسکلروز عروق کرونر تحت بالینی رخ داده است. برخی، میزان پایین بروز این حوادث، نزدیک به ۱.۷ مورد در هر ۱۰۰۰۰۰ شرکتکننده، را مانع از غربالگری قلبی عروقی معنادار قبل از شرکت در مسابقه دانستهاند.
توضیحی برای مرگ و میر زودرس مرتبط با مسابقه فوق، ممکن است از مجموعهای از مطالعات طولی روی دوندگان پزشک ماراتن بوستون مرد میانسال، حاصل شود. این افراد بدون علامت، با همان افزایش پس از مسابقه در نشانگرهای زیستی التهابی که در بیماران مبتلا به انفارکتوس حاد میوکارد مشاهده میشود، از خط پایان عبور کردند. رابدومیولیز ناشی از فعالیت بدنی پس از «برخورد با دیوار» باعث طوفان سیتوکینی با عدم تعادل هموستاتیک همزمان از جمله اثرات پروترومبوتیک و فعال شدن پلاکتها در داخل بدن شد. فعال شدن آتروترومبوز مرتبط با مسابقه، همانطور که در این مطالعات مشاهدهای نشان داده شده است، اثباتی بر مفهوم ایجاد ترومبوز حاد کرونری است که در دوندگان ماراتن بوستون گزارش شده است. دوندگان باتجربه ممکن است حتی در غیاب عوامل خطر سنتی در برابر چنین رویدادهایی آسیبپذیر باشند، زیرا ورزش استقامتی پیشرفت آترواسکلروز کرونری را افزایش میدهد.
به دوندگان ماراتن مرد میانسال توصیه میشود که تحت اسکن کلسیم شریان کرونری قرار گیرند، که به طور مستقل خطر حوادث حاد قلبی عمده، از جمله مرگ ناگهانی، را حتی در افراد جوانتر پیشبینی میکند. مطالعات طولی نشان میدهد که نمرات بالای ۱۰۰ واحد آگاتستون، خطر افزایشی رویداد قلبی را ایجاد میکند، که اقدامات پیشگیرانه پیشرفته مانند استفاده از آسپرین با دوز پایین را توجیه میکند، بر اساس کاهش ۴۰ درصدی در اولین حملات قلبی در مردان میانسال سالم در گزارش نهایی در مورد این عامل در مطالعه سلامت پزشکان، یک کارآزمایی تصادفی کنترلشده پیشگیری اولیه (شکل). همین رویکرد همچنین میتواند خطر مرگ ناگهانی قلبی را در طول فعالیتهای ورزشی تفریحی در افراد مسن کاهش دهد و این مزیت را برای آنها فراهم کند که تنها مادهای را که توسط انجمن قلب آمریکا در کلاس ۱A برای تجویز پیش بیمارستانی در صورت سندرم حاد کرونری توصیه شده است، در اختیار داشته باشند.
شکل: آسپرین قبل از مسابقه برای کاهش خطر ایست قلبی مرتبط با ماراتن
استفاده از آسپرین با هدایت امتیازدهی کلسیم عروق کرونر همچنین ممکن است برای بیمارانی که بیماریهایی مانند عفونت ویروس نقص ایمنی انسانی دارند و باعث آترواسکلروز پیشرونده عروق کرونر میشوند، مورد توجه قرار گیرد. تصویربرداری برای آترواسکلروز عروق کرونر در بیماران بدون علامت میتواند افرادی را که از پیشگیری اولیه پیشرفته سود میبرند، با توجه به افزایش مرگ و میر مرتبط با بار بیماری و پیشرفت آن، شناسایی کند. این رویکرد همچنین میتواند برای رسیدگی به افزایش چهار برابری مرگهای ناگهانی قلبی غیرمنتظره در بیماران ۱۸ تا ۳۵ ساله مبتلا به اسکیزوفرنی که اخیراً گزارش شده است، مورد بررسی قرار گیرد. چنین تلاشهایی با کاهش ۳۱ درصدی حوادث حاد قلبی عمده در افراد در معرض خطر متوسط قلبی عروقی با افزودن آسپرین با دوز کم به قرصهای چندقلویی در TIPS-3، یک کارآزمایی تصادفی کنترلشده پیشگیری اولیه قرصهای چندقلویی، پشتیبانی میشود.
پزشکانی که “ورزش به عنوان دارو” را برای ارتقای سلامت قلب توصیه میکنند، باید “اول، آسیب نرسانید” را نیز در نظر بگیرند. با توجه به خطرات بالقوهی فعالیتهای بدنی شدید، اسکن کلسیم عروق کرونر جایگاه عملی برای ارزیابی پیشآگهی کلی قلبی عروقی بیمار دارد. بر اساس شواهد موجود در ۲ کارآزمایی تصادفی و کنترلشده پیشگیری اولیه، آسپرین با دوز پایین با هدایت امتیازدهی کلسیم عروق کرونر میتواند بخشی از مرگهای ناگهانی قلبی غیرمنتظره را که علامت اصلی این بیماری هستند، تا ۴۰٪ موارد کاهش دهد و پیشبینی افزایش شدید بار آن را تا سال ۲۰۵۰ توسط انجمن قلب آمریکا برطرف کند.
نکات کلیدی:
- ورزش شدید مانند دویدن ماراتن به طور موقت خطر ایست قلبی را افزایش میدهد، عمدتاً در مردان میانسال مبتلا به تصلب شرایین کرونر.
- امتیازدهی کلسیم عروق کرونر به طور قابل اعتمادی چنین خطری را طبقهبندی میکند.
- آسپرین با دوز پایین به طور قابل توجهی اولین حملات قلبی را در مردان میانسال کاهش میدهد.
- این دارو با هدایت امتیازدهی کلسیم عروق کرونر برای پیشگیری اولیه در افراد مبتلا به تصلب شرایین کرونر تحت بالینی، از جمله بیمارانی با شرایطی که التهاب باعث تصلب شرایین کرونری پیشرونده میشود، محتاطانه است.
Arthur J. Siegel, MD
The American Journal of Medicine. Volume 138, Issue 4. P591-593. April 2025