مترجم: دکتر الهام خاقانی – پزشک عمومی
آیا لارنژکتومی فانکشنال (FL) صدا، بلع، مصرف خوراکی عملکردی، کیفیت زندگی و حالات خلقی را در بازماندگان سرطان سر و گردن با دیسفاژی عمیق و آسپیراسیون غیرقابل تحمل بهبود می بخشد؟
این مطالعه کوهورت شامل ۲۰ بیمار مبتلا به اختلال بلع و آسپیراسیون غیرقابل درمان پس از درمان سرطان سر و گردن نشان داد که FL با بهبود صدا، بلع، مصرف خوراکی، کیفیت زندگی و حالات خلقی مرتبط است.
شش ماه پس از FL، لوله ی تغذیه ۶۳٪ از بیماران وابسته به لوله تغذیه، برداشتنه شد و ۸۵٪ از بیماران از پروتز صدای نای مری برای ارتباط حنجره استفاده می کردند.
معنی: این یافته‌ها نشان می‌دهد که FL ممکن است به طور موثر عملکرد – صدا، بلع، و مصرف خوراکی – و همچنین کیفیت کلی زندگی و رفاه را در بیمارانی که پس از درمان سرطان سر و گردن دچار دیسفاژی عمیق و آسپیراسیون غیرقابل تحمل می‌شوند، بهبود بخشد.
اهمیت اثرات دیررس درمان سرطان سر و گردن (HNC) شامل دیسفاژی شدید، آسپیراسیون مزمن و مرگ است. لارنژکتومی عملکردی (FL) می تواند بقای بیمار و کیفیت زندگی (QoL) را بهبود بخشد. با این حال، برداشتن حنجره نارسا به دلیل غیر سرطانی بودن، تصمیم دشواری است. داده‌های مربوط به توانایی FL برای بهبود درک خود از صدا، بلع و کیفیت زندگی در بازماندگان HNC با آسپیراسیون غیرقابل درمان قطعی نیست.
هدف: بررسی ارتباط FL با تغییرات در ادراک خود گزارش شده از صدا، بلع، مصرف خوراکی، کیفیت زندگی، و خلق و خوی در بازماندگان HNC که دیسفاژی شدید و آسپیراسیون غیرقابل درمان را تجربه می کنند.
طراحی محیط و شرکت کنندگان: این مطالعه کوهورت در یک موسسه دانشگاهی انجام شد و شامل بازماندگان HNC با اختلال بلع عمیق و آسپیراسیون غیرقابل درمان بود که از ژوئیه ۲۰۱۶ تا مارس ۲۰۲۲ تحت FL قرار گرفتند. از ۲۲ بیمار اولیه ثبت نام شده، ۲ بیمار (۱۵٪) قبل از دریافت FL بر اثر پنومونی آسپیراسیون درگذشتند. تجزیه و تحلیل داده ها از جولای ۲۰۱۶ تا مارس ۲۰۲۳ انجام شد.
نتایج و اندازه‌گیری‌های اصلی: اندازه‌گیری‌های خودگزارش‌شده صدا با استفاده از VHI (شاخص نقص صوتی ۳۰ موردی)، بلع با استفاده از EAT-10 (ابزار ارزیابی غذا خوردن ۱۰ موردی)، مقیاس مصرف خوراکی عملکردی با استفاده از FOIS (مقیاس مصرف خوراکی عملکردی) و کیفیت زندگی با استفاده از FACT-H&N (ارزیابی عملکردی درمان سرطان سر و گردن) قبل از FL و در ۱، ۳ و ۶ ماه پس از FL مورد ارزیابی قرار گرفت. حالات خلقی با استفاده از POMS (نمایه حالات خلقی، ویرایش دوم)، قبل از FL و در ۶ ماه پس از FL مورد ارزیابی قرار گرفت.
نتایج: تجزیه و تحلیل مطالعه شامل ۲۰ بیمار (میانگین [SD] سن، ۷۲.۴ (۷.۰) سال؛ ۱۹ [۹۵٪] مرد و ۱ [۵٪] زن) بود که تحت FL قرار گرفتند و اطلاعات کاملی در تمام نقاط زمانی داشتند. از این میان، ۱۲ بیمار (۶۰%) برای اوروفارنکس، ۷ نفر (۳۵%) برای سرطان حنجره، یا ۱ (۵%) برای سرطان نازوفارنکس شیمی درمانی دریافت کرده بودند. میانگین (SD) زمان از اتمام درمان انکولوژیک تا FL 15.5 (5.5) سال بود. میانگین امتیاز (SD) در EAT-10 از ۳۳.۲ (۷.۴) به ۲۳.۱ (۱۰.۸) در ۱ ماه بهبود یافت. ۱۲.۱ (۹.۱) در ۳ ماه؛ و ۸.۳ (۷.۴) در ۶ ماهگی، با اندازه اثر بزرگ (η۲= ۰.۷۲؛ ۰.۵۴-۰.۸۰). میانگین امتیاز (SD) در FOIS از ۲.۰ (۱.۵) به ۲.۹ (۱.۷) در ۱ ماه بهبود یافت. ۴.۸ (۲.۵) در ۳ ماهگی؛ و ۵.۲ (۱.۷) در ۶ ماهگی، با اندازه اثر بزرگ η۲=۰.۶)، (۰.۳۸-۰.۷۱ بهبود یافت. بهبود در مصرف خوراکی در ۱۹ بیمار (۹۵٪) به دست آمد، و لوله های تغذیه در ۱۰ از ۱۶ بیمار (۶۳٪) که وابسته به لوله تغذیه بودند برداشته شد. ۶ بیمار (۲۷٪) به تغذیه با لوله اضافی نیاز داشتند. میانگین امتیاز (SD) در VHI از ۶۳.۶ (۳۴.۰) به ۸۶.۹ (۳۳.۷) در ۱ ماه بهبود یافته است. ۷۱.۳ (۳۶.۱) در ۳ ماه; و ۳۹.۷ (۲۶.۹) در ۶ ماهگی، با اندازه اثر بزرگ (η۲= ۰.۴۲؛ ۰.۱۹-۰.۵۶) بهبود یافت. هفده بیمار (۸۵%) قادر به استفاده از پروتز صدای تراکئوازوفاژیال برای ارتباط حنجره بودند. میانگین امتیاز (SD) در FACT-H&N از ۸۶.۲ (۱۷.۸) به ۹۳.۶ (۱۸.۴) در ۱ ماه بهبود یافت. ۱۰۹.۰ (۱۸.۴) در ۳ ماه؛ و ۱۲۱.۰ (۱۶.۸) در ۶ ماهگی، با اندازه اثر بزرگ (η۲= ۰.۶۴؛ ۰.۴۲-۰.۷۴). میانگین امتیاز (SD) در POMS از ۵۸.۹ (۱۳.۲) در ابتدا به ۴۴.۵ (۹.۹) در ۶ ماه، با اندازه اثر بزرگ (کوهن d= ۱.۰۴؛ ۰.۴۸-۱.۵۷) بهبود یافت. هیچ یک از بیماران عوارض عمده FL را تجربه نکردند. ۱ بیمار (۵%) فیستول حلقی جلدی بعد از عمل داشتند.
نتیجه‌گیری و ارتباط: یافته‌های این مطالعه کوهورت نشان می‌دهد که FL با بهبود قابل توجهی در درک خود از صدا و بلع، مصرف خوراکی عملکردی، کیفیت زندگی، و حالت خلقی در بین بازماندگان HNC همراه بود. این یافته ها می تواند به عنوان چارچوبی برای مشاوره FL در میان بازماندگان HNC که دیسفاژی عمیق و آسپیراسیون غیرقابل درمان را تجربه می کنند، باشد.
JAMA Otolaryngol Head Neck Surg. March 7, 2024. doi:10.1001/jamaoto.2024.0049 Lisa Evangelista, CScD; Nogah Nativ-Zeltzer, PhD; Arnaud Bewley, MD
