پیشرفت تحصیلی بالاتر و تجمع سریع تاو در بیماری آلزایمر

Yue Cai, PhD; Lili Fang, MSc; Jie Yang, MSc

آیا پروتئین تائو در افراد با پیشرفت تحصیلی بالاتر (EA) نسبت به افراد با پیشرفت تحصیلی پایین‌تر، کندتر تجمع می‌ یابد؟

در این مطالعه کوهورت با ۳ نمونه مستقل شامل ۸۸۷ شرکت‌کننده، EA بالاتر با تجمع آهسته‌تر تاو در مراحل منفی آمیلوئید بتا (Aβ) و با تجمع و گسترش سریع تاو در مراحل مثبت Aβ مرتبط بود.

به نظر می‌رسد درمان هدفمند Aβ تجمع تاو را در افراد مبتلا به بیماری آلزایمر(AD) و EA بالاتر کاهش می‌دهد.

معنا: نتایج نشان می‌دهد که EA بالاتر با تجمع سریع تاو در حضور رسوب قابل توجه Aβ مرتبط است و یافته‌ها بر اهمیت پاکسازی بار Aβ برای کاهش پیشرفت تاو در بیماران مبتلا به AD و EA بالاتر تأکید می‌کنند.

اهمیت: تأثیر پیشرفت تحصیلی (EA) بر تجمع طولی تاو تا حد زیادی ناشناخته مانده است.

هدف: بررسی ارتباط EA با تجمع تاو در بیماری آلزایمر

طراحی، محیط و شرکت‌کنندگان: این مطالعه‌ی هم‌گروهی از ۳ نمونه‌ی مستقل استفاده کرد: طرح تصویربرداری عصبی بیماری آلزایمر (ADNI)؛ اکتبر ۲۰۱۵ تا ژوئیه ۲۰۲۲، میانگین پیگیری: ۳.۰ سال، مطالعه‌ی درمان ضد آمیلوئید در بیماری آلزایمر بدون علامت (A4)؛ ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۲، میانگین پیگیری: ۴.۷ سال و مطالعه‌ی مغز در حال پیری سالم در منطقه‌ی خلیج بزرگ (GHABS)؛ ژوئیه ۲۰۲۱ تا اوت ۲۰۲۴، میانگین فاصله‌ی زمانی از جمع‌آوری پلاسما تا توموگرافی انتشار پوزیترون تاو [PET]: یکسال.

ADNI و GHABS به ترتیب نماینده‌ی جمعیت‌های آمریکای شمالی و چین جنوبی هستند.

A4 یک کارآزمایی چند مرکزی است. شرکت‌کنندگان مبتلا به بتا آمیلوئید (Aβ) و متعاقباً تاو PET از ADNI، A4  و GHABS انتخاب شدند. داده‌ها از ژوئیه ۲۰۲۲ تا ژانویه ۲۰۲۵ تجزیه و تحلیل شدند.

پیامدها و اقدامات اصلی: شرکت‌کنندگان بر اساس میانگین سال‌های مواجهه با EA به عنوان EA بالا و EA پایین طبقه‌بندی شدند. تغییرات طولی تاو در گروه‌های مثبت Aβ-PET و EA مقایسه شد. اثرات متقابل وضعیت EA با بار Aβ، تاو انتورینال و پلاسمای p-tau217 بر تجمع تاو در افراد Aβ مثبت (Aβ+) بررسی شد. گسترش تاو در گروه‌های مختلف Aβ/EA مقایسه شد. اینکه آیا درمان هدفمند Aβ تجمع تاو را در افراد Aβ+ با EA بالا کاهش می‌دهد یا خیر نیز ارزیابی شد.

نتایج: این مطالعه شامل ۸۸۷ شرکت‌کننده بود: ۳۷۷ نفر از ADNI (میانگین سنی ۷۳.۳ سال؛ زن ۵۰.۷٪)، ۳۹۵ نفر از A4 (میانگین سنی ۷۱.۹ سال؛ زن ۵۶.۵٪) و ۱۱۵ نفر از GHABS (میانگین سنی ۶۶.۰ سال؛ زن ۶۶.۱٪). در گروه Aβ منفی، افراد با EA بالا تجمع تاو کندتری نسبت به افراد با EA پایین نشان دادند. برعکس، EA بالاتر در گروه Aβ+ با تجمع تاو تسریع‌شده همبستگی داشت. به نظر می‌رسد درمان هدفمند Aβ، تجمع تاو مرتبط با p-tau217 پلاسما را در بیماران مبتلا به AD و EA بالاتر کاهش می‌دهد.

نتیجه‌گیری و ارتباط: نتایج این مطالعه کوهورت نشان می‌دهد که EA بالاتر با تجمع و گسترش سریع‌تر تاو در افراد Aβ+ مرتبط است، که اهمیت پاکسازی Aβ را در کاهش پیشرفت تاو در بیماران مبتلا به AD و EA بالاتر برجسته می‌کند.

JAMA Neurol. July 7, 2025. doi: 10.1001/jamaneurol.2025.1801