Kelly Smith, MD
دق دو انگشتی، اصلاح جدیدی از دق قطعی است که به معاینه‌کننده اجازه می‌دهد مرزهای اندام‌ها را با استفاده از هر دو حس لامسه و شنوایی مشخص کند.
برخلاف روش‌های سنتی دق دو دستی، میانی یا غیرمستقیم – که در آن یک پلکسی‌متر توسط یک پلکسور ضربه می‌خورد – دق دو انگشتی شامل ضربه زدن آرام به سطح پوست در یک حرکت پیوسته برای تشخیص تراکم بافت‌های زیرین است. این روش غیرتهاجمی، ملایم و به دلیل آزادسازی اکسی‌توسین مرتبط با لمس، برای بیمار بالقوه خوشایند است.
در تجربه من در تدریس تشخیص در کنار تخت در طول ۶۰ سال گذشته، دق دو انگشتی به عنوان یک تکنیک قابل اعتماد برای شناسایی مرزهای قلب، نواحی تراکم ریوی، افیوژن پلور و آسیت ثابت شده است. این تکنیک، انگشتی را که به آرامی (معمولاً انگشت سوم) روی سینه یا شکم قرار داده و به سمت مرز اندام مورد نظر نوازش می‌کند، شرح می‌دهد. تغییر ناگهانی در نت دق از رزونانس به مات یا صاف، نشان‌دهنده وجود تراکم زمینه‌ای است که سپس می‌توان آن را برای اندازه‌گیری علامت‌گذاری کرد.
این رویکرد به طور قابل توجهی در برابر نویز محیطی مقاوم است زیرا بازخورد لمسی را با نشانه‌های شنوایی ادغام می‌کند. اجسام پاچینی (حساس به ارتعاشات فرکانس بالا) و اجسام مایسنر (حساس به ارتعاشات فرکانس پایین) در نوک انگشتان، سیگنال‌های ارتعاش را از طریق مسیر لمسی اولیه به قشر حسی-تنی منتقل می‌کنند. از آنجا، ادغام چندحسی امکان پردازش ثانویه در قشر شنوایی را فراهم می‌کند و به معاینه‌کننده این امکان را می‌دهد که نت دق را هم حس کند و هم بشنود.
برای اهداف آموزشی، مبتدیان ممکن است از گوشی پزشکی برای تقویت مؤلفه شنوایی استفاده کنند – تکنیکی که من آن را دق دو انگشتی شنیداری می‌نامم. دق دو انگشتی سریع، کم صدا و اغلب به خوبی توسط بیماران تحمل می‌شود. دق دو انگشتی دارای ارزش آموزشی و بالینی است. این روش مهارت‌های کنار تخت بیمار را که به طور فزاینده‌ای مورد استفاده قرار نمی‌گیرند، تقویت می‌کند و اعتماد بیمار را در معاینه فیزیکی افزایش می‌دهد.
در شرایط فعلی که هزینه‌های تصویربرداری تشخیصی رو به افزایش است، روش‌هایی مانند این، یادآور قدرت تشخیصی ذاتی لمس و صدا هستند.
در نتیجه، دق دو انگشتی ابزاری ملایم، تکرارپذیر و کارآمد در کنار تخت بیمار است که مجموعه تشخیص فیزیکی پزشک را گسترش می‌دهد. گنجاندن آن در آموزش و عمل می‌تواند دقت تشخیصی و مراقبت بیمارمحور را افزایش دهد.
(منظور از دق دو انگشتی یا stroke percussion این است که به جای دق یا پر کاشن مستقیم روی بدن بیمار پزشک ضربه را روی انگشت دست خود که روی بدن بیمار قرار داده وارد می کند)
The American Journal of Medicine. Volume 138, Issue 10. P1325. October 2025
