مترجم: فاطمه عطارزاده – ارشد بیوشیمی
آیا برنامه پیش توانبخشی چند وجهی ۶ هفته‌ای عوارض پس از عمل را در بیماران مبتلا به سارکوپنی که تحت هپاتکتومی بزرگ قرار می‌گیرند، کاهش می‌دهد؟
در این کارآزمایی بالینی تصادفی با ۶۰ بیمار، برنامه پیش توانبخشی عوارض ۹۰ روزه پس از عمل را تقریباً یک پنجم (بدون عوارض جانبی) کاهش داد.
مفهوم: نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که یک برنامه پیش توانبخشی ساختارمند می‌تواند به عنوان یک استراتژی ایمن و مؤثر برای بهبود نتایج جراحی در بیماران پرخطر مبتلا به سارکوپنی باشد که تحت عمل جراحی بزرگ کبد قرار می‌گیرند.
اهمیت: سارکوپنی یک پیش‌بینی‌کننده نوظهور عوارض پس از جراحی کبد است. استراتژی‌هایی برای کاهش تأثیر آن برای بهبود نتایج پس از عمل بسیار مهم است.
هدف: تعیین اینکه آیا یک برنامه پیش توانبخشی چندوجهی ۶ هفته‌ای که ترکیبی از ورزش بدنی و برنامه غذایی است، عوارض پس از عمل را در بیماران مبتلا به سارکوپنی که تحت عمل جراحی بزرگ کبد قرار می‌گیرند، کاهش می‌دهد یا خیر.
طراحی، محیط و شرکت‌کنندگان: این مطالعه یک کارآزمایی بالینی تصادفی تک مرکزی، بدون برچسب و بدون گروه‌بندی است که از آوریل ۲۰۲۲ تا ژانویه ۲۰۲۵ انجام شده است. بیماران بزرگسال مبتلا به سارکوپنی که برای برداشتن عمده کبد برنامه‌ریزی شده بودند و نیاز به هیپرتروفی باقیمانده کبد در آینده داشتند، به صورت تصادفی (۱:۱) برای دریافت پیش توانبخشی ساختار یافته یا مراقبت استاندارد انتخاب شدند. این کارآزمایی در یک مرکز ارجاع کبد و صفراوی سطح سوم در ایتالیا انجام شد. بیماران بزرگسال ثبت‌نام شده، سارکوپنی تأیید شده از نظر رادیولوژیکی و عملکردی داشتند. اکثر بیماران تحت آمبولیزاسیون ورید پورتال و هپاتکتومی راست قرار گرفتند.مداخلات: گروه مداخله در حالی که منتظر هیپرتروفی باقیمانده کبد در آینده بودند، یک برنامه ۶ هفته‌ای شامل پیاده‌روی روزانه، ورزش تحت نظارت دو هفته‌ای در بیمارستان و مکمل‌های غذایی اسید آمینه شاخه‌دار و ایمنی دریافت کردند. گروه کنترل مراقبت‌های استاندارد قبل از عمل را دریافت کردند.پیامدها و اقدامات اصلی: پیامد اولیه، عوارض ۹۰ روزه پس از عمل بود که با طبقه‌بندی Clavien-Dindo ارزیابی شد.
نتایج: در مجموع ۷۰ بیمار بزرگسال مبتلا به سارکوپنی تایید شده از نظر رادیولوژیکی و عملکردی ثبت نام شدند و ۶۰ نفر (سن، ۶۳-۷۵ سال؛ مرد ۵۳.۳٪) در تجزیه و تحلیل نهایی گنجانده شدند. اکثر بیماران (۸۶.۷٪) تحت آمبولیزاسیون ورید پورتال قرار گرفتند و ۶۳ نفر (۸۸.۳٪) تحت هپاتکتومی راست قرار گرفتند. میزان کلی عوارض در گروه با برنامه توانبخشی به طور قابل توجهی کمتر بود. تمام عوارض عمده در گروه کنترل رخ داد. توده و قدرت عضلانی فقط در گروه با برنامه توانبخشی به طور قابل توجهی بهبود یافت.
نتیجه‌گیری و ارتباط: نتایج این کارآزمایی بالینی تصادفی نشان می‌دهد که یک برنامه پیش توانبخشی ساختارمند ۶ هفته‌ای، عوارض پس از عمل را در بیماران مبتلا به سارکوپنی که تحت عمل جراحی بزرگ کبد قرار می‌گیرند، به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد. این یافته‌ها از ادغام مداخلات ورزشی و تغذیه‌ای در مراقبت‌های قبل از عمل برای بیماران جراحی پرخطر برای بهبود نتایج جراحی پشتیبانی می‌کند.
Giammauro Berardi, MD, PhD; Alessandro Cucchetti, MD, PhD; Marco Colasanti, MD, PhD
JAMA Surg. August 27, 2025. doi: 10.1001/jamasurg.2025.3102
