سال 19, شماره 141, ماهنامه عرصه پزشکی

وجود اجسام برنجی در بورسیت هیپ و لگن

مترجم: فاطمه عطارزاده ارشد بیوشیمی

تشکیل بورسیت در مفصل ران یک اتفاق نادر است که معمولاً با التهاب طولانی مدت ناشی از شرایطی مانند آرتریت و التهاب مزمن مرتبط است.

یک بیمار مرد ۴۱ ساله با موفقیت تحت عمل جراحی برداشتن بورسیت لگن قرار گرفت که منجر به رفع کامل علائم و عدم عود در طی یک دوره پیگیری دو ساله شد. MRI نقش مهمی در تشخیص بورسیت ایفا کرد و اهمیت مطالعات تصویربرداری در شناسایی و مدیریت این بیماری را برجسته کرد.

بورسیت اجسام برنجی بسیار نادر است و این وضعیت در مفصل ران حتی شیوع کمتری دارد. اطلاعات فعلی برای یافتن علت  ایجاد بورسیت محدود است. با این حال، با شرایطی مانند آرتریت توبرکلوز، آرتریت روماتوئید، آرتریت روماتوئید نوجوانان، آرتریت التهابی سرم منفی و استئوآرتریت همراه است. این گزارش یک بیمار مرد ۴۱ ساله را توصیف می‌کند که مشخص شد بورسیت در مفصل ران دارد. وجود بورسیت از طریق مطالعات تصویربرداری تایید شد و بیمار تحت درمان جراحی قرار گرفت. در نهایت، علائم بدون عود برطرف شد.

تشکیل بورسیت در مفصل ران نسبتا نادر است و موارد کمی قبلاً گزارش شده است. تشکیل بورسیت یک واکنش غیر اختصاصی به التهاب طولانی‌مدت غشای سینوویال است که با شرایطی مانند آرتریت ناشی از سل، آرتریت روماتوئید، آرتریت روماتوئید نوجوانان، آرتریت التهابی سرونگاتیو مرتبط است و همچنین می‌تواند در آرتروز رخ دهد. برخی از مطالعات و گزارش های موردی وجود بورسیت ساب آکرومیال- ساب دلتوئید شانه را تشریح کرده اند. در این مقاله یک مورد بورسیت را  در مفصل ران  گزارش می کنیم.

ارائه پرونده: سه ماه پیش، یک بیمار مرد ۴۱ ساله تورم غیر حساس، نرم و بدون درد در لگن راست خود بدون هیچ علت مشخصی کشف کرد. تورم با گذشت زمان به بزرگ شدن ادامه داد و باعث شد که بیمار به دنبال مراقبت های پزشکی در بیمارستان ما باشد.

MRI مفصل ران یک سیگنال غیرطبیعی را در فضای گلوتئوس راست و فضای چهارسر ران نشان داد. ضایعه شکلی نامنظم با مرزهای نسبتاً واضح نشان داد. در تصویربرداری T1، یک ناحیه با شدت کم سیگنال دیده شد، در حالی که در تصویربرداری T2، شدت سیگنال ترکیبی بالا و پایین مشاهده شد. ظاهر داخلی ضایعه تغییر دانه ای را نشان داد (شکل ۱). مشکوک به بورسیت بود.

شکل ۱ تظاهرات تصویربرداری بورسیت. ظاهر داخلی ضایعه تغییر دانه ای را نشان داد.

در معاینه فیزیکی مفصل ران راست، تورم قابل انعطاف و غیر حساسی به ابعاد تقریباً ۱۰×۱۰×۴ سانتی متر مشاهده شد.

در طی عمل جراحی برای برداشتن تورم در لگن راست، یک ضایعه کیستیک نامنظم شناسایی شد. پس از برش دادن تورم، تعداد زیادی “اجسام برنجی” زرد مایل به سفید مشاهده شد (شکل ۲). این ذرات دانه مانند در مفاصل با زمینه التهاب مزمن عفونی یا غیر عفونی ایجاد می شوند. اندازه بدنه هر برنج ۰.۵×۰.۶×۰.۷ سانتی متر است. آزمایش هیستوپاتولوژیک هیپرپلازی فیبر را با التهاب مزمن و آنژیکتازی نشان داد. تظاهرات بالینی مشاهده شده با  کیست سینوویال مطابقت داشت. تشخیص نهایی بورسیت لگن بود.

شکل ۲ در طی جراحی برای کاهش تورم در لگن راست، یک ضایعه کیستیک نامنظم شناسایی شد. پس از برش دادن تورم، تعداد زیادی “جسم برنجی” زرد مایل به سفید کشف شد.

پس از جراحی، علائم بیمار از بین رفت. یک پیگیری ۲ ساله نشان داد که بیمار بدون هیچ گونه عود علائمی بدون علامت باقی مانده است.

بحث: در اینجا یک مورد از یک بیمار مرد ۴۱ ساله با بورسیت را گزارش می کنیم. اجسام برنج اولین بار توسط Reise توصیف شد. اگرچه بورسیت برنج معمولاً در شانه دیده می شود، این گزارش موردی نشان می دهد که می تواند در لگن نیز وجود داشته باشد.

مکانیسم تشکیل اجسام برنج در حال حاضر به خوبی شناخته نشده است. محققان نشان داده اند که این اجسام  از یک هسته ائوزینوفیلیک و بی شکل تشکیل شده است که در لایه هایی از فیبرین و کلاژن قرار گرفته است. بعلاوه، برخی اجسام برنج حاوی ریز عروق و پروتئین هایی مشابه آنهایی هستند که در غشاهای سینوویال یافت می شوند که نشان دهنده اشتقاق آنها از بافت های سینوویال در معرض خطر است. برخی از محققان حدس می زنند که اجسام برنج نقطه اوج فرآیندی است که شامل التهاب سینوویال، تکثیر و تخریب متعاقب آن می شود که منجر به جدا شدن غشای سینوویال می شود. این بافت سینوویال ریخته شده سپس با فیبرینی که منبع آن مایع سینوویال است پوشیده می شود. تحقیقات همچنین نشان می دهد که بورسیت برنج با آرتروز و التهاب مزمن مرتبط است.

برای تشخیص این بیماری ام آر آی بسیار مهم است.  جراحی به عنوان یک روش درمانی موثر برای برداشتن اجسام برنجی و این مورد خاص، برجسته است.

Yi Sun, MBBS. Qiang Ren, MD. Jianming Wang, MMed

The American Journal of Medicine. Volume 137, Issue 10. E192-E194. October 2024