مترجم: شیدا برخورداری – ارشد مهندسی پزشکی
یک مرد ۵۱ ساله با سابقه دیابت شیرین و بیماری مزمن کلیوی با شروع ناگهانی درد در ناحیه قفسه سینه و تنگی نفس بهمدت ۱ ساعت مراجعه کرد.
او سابقه مصرف سیگار یا سابقه خانوادگی بیماری قلبی قابلتوجهی نداشت.
بیمار در زمان تماس با امدادگران بهسختی هوشیار بود، اما مقیاس کمای گلاسکو او هنگام ورود به بیمارستان ۳ بود. یک الکتروکاردیوگرام ۱۲ لید (ECG) یک ریتم پیچیده گسترده با مورفولوژی «باله کوسه» را در لیدهای I، aVR، aVL و لیدهای پیش کوردیال نشان داد (شکل A). مدت کوتاهی پس از گرفتن نوار قلب، او دچار ایست قلبی ریوی شد. احیای قلبی ریوی فوری انجام شد و اکسیژنرسانی غشایی خارج از بدن آغاز شد. یافتههای آزمایشگاهی افزایش آنزیمهای قلبی مانند کراتین کیناز (CK)، باند CK-میوکارد (CK-MB) و تروپونین I را نشان نداد، اما افزایش کراتینین سرم (۱.۷۸ میلیگرم در دسیلیتر)، پپتید ناتریورتیک پرومغز N-ترمینال (۵۵۹ پیکوگرم در میلیلیتر) و هموگلوبین A1c (7.3٪) را نشان داد. آنژیوگرافی عروق کرونر ایجاد شده انجام شد و تنگی قابلتوجهی در تنه اصلی چپ (شکل C) را نشان داد. پس از آن، یک دستگاه کمکی بطنی از راه پوست (Impella CP، Abiomed، Danvers، Mass) قرار داده شد و مداخله کرونری از راه پوست در ضایعه اصلی تنه چپ با موفقیت انجام شد (شکل D). ECG دوم پس از مداخله از راه پوست، بهبود ارتفاع ST را نشان داد (شکل B). اوج سطوح CK و CK-MB او بهترتیب ۱۷.۴۳۶U/L و ۸۳۹ نانوگرم در میلیلیتر بود. اکوکاردیوگرافی ترانس قفسه سینه، آسینرژی را در ناحیه انتروسسپتال به راس و ناحیه جانبی با کسر جهشی ۱۰% بطن چپ نشان داد. اگرچه اکسیژنرسانی غشای خارج بدن با موفقیت در روز چهارم قطع شد، اما عملکرد قلبی وی بهبود پیدا نکرد و او در روز دهم به دستگاه کمکی بطنی پیشرفته از راه پوست (Impella 5.5) تغییر وضعیت داد. با این حال، علاوه بر عملکرد ضعیف قلبی او، دوره بالینی با عفونت پیچیدهتر شد. او سرانجام در روز ۳۱ درگذشت.
شکل: (A) الکتروکاردیوگرام یک ریتم پیچیده گسترده با مورفولوژی «باله کوسه» در لیدهای I، aVR، aVL، و لیدهای پیش کوردیال علامت باله کوسه را نشان داد. (B) الکتروکاردیوگرام بعد از مداخله عروق کرونر از راه پوست نشاندهنده بهبود ارتفاع ST بود. (C) آنژیوگرافی عروق کرونر تنگی قابلتوجه تنه اصلی چپ را نشان میدهد. (D) آنژیوگرافی عروق کرونر بعد از مداخله عروق کرونر از راه پوست.
علامت باله کوسه که با نامهای «موج لامبدا»، «امواج R غولپیکر» یا «شکل موج QRS-ST-T مثلثی» هم شناخته میشود، یک الگوی ECG با:
۱) موج R غولپیکر (دامنه ≥۱ mV) و
۲) یک کمپلکس QRS که با بخش ST و موج T ترکیب شده است.
قطبیت مثبت نشاندهنده ناحیه ایسکمی است. از نظر مکانیکی، مورفولوژی باله کوسه به این صورت است که کمپلکس QRS و موج T در نتیجه انحراف شدید ST با هم ادغام میشوند و این دو غیر قابل تشخیص میشوند. موارد ما ارتفاع بزرگ ST را در لیدهای I، aVR، aVL و لیدهای پیش کوردیال با تنزل بزرگ دو جانبه ST در لیدهای II، III و aVF نشان دادند. علامت باله کوسه با بار بزرگی از ایسکمی میوکارد مانند انفارکتوس میوکارد تنه اصلی چپ یا شریان نزولی چپ همراه است. از آنجایی که علامت باله کوسه یک الگوی ECG غیرمعمول است (۱.۷٪ از انفارکتوس میوکارد با ارتفاع ST) و زیرمجموعهای از بیماران در معرض خطر بالای فیبریلاسیون بطنی و شوک قلبی را شناسایی میکند، که علت مرگومیر بالا در بیمارستان است، پزشکان نیاز به تشخیص زودهنگام و مدیریت سریع ایسکمی میوکارد، بهطور ایدهآل با خونرسانی مجدد مکانیکی دارند.
Ryohei Ono, MD, PhD. Togo Iwahana, MD, PhD. Hirotoshi Kato, MD, PhD
The American Journal of Medicine. VOLUME 137, ISSUE 2, E35-E37, FEBRUARY 2024