سال 18, شماره 132, ماهنامه عرصه پزشکی

بیماری دست، پا و دهان بزرگسالان

Yu Yamamoto, MD. Masami Matsumura, MD, PhD

یک مرد ۲۲ ساله ژاپنی که قبلاً سالم بود با تب، گلودرد، احتقان ملتحمه دو طرفه و بثورات پوستی مراجعه کرد که ۴ روز قبل از بستری شدن در بیمارستان با آن مواجه بود. دو روز قبل از بستری، آزمایش او برای استرپتوکوک گروه A، با آزمایش آنتی ژن سریع، و برای SARS-CoV-2، با آزمایش آنتی ژن منفی بود. در همان روز، او متوجه بثورات غیر خارشی در هر دو کف دست و پا شد. علیرغم مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی، او همچنان تب شدید و گلودرد ناشی از زخم های دهانی داشت و به دلیل ناتوانی در حفظ آب کافی، در بیمارستان بستری شد.

در معاینه بالینی، به نظر می رسید که تقریبا بیمار به نظر می رسید و ترشح بیش از حد بزاق به دلیل گلودرد داشت. احتقان ملتحمه دو طرفه بدون خارش مشاهده شد. زخم های متعدد روی لب ها، کام نرم و مخاط باکال مشاهده شد، اما هیچ گونه ضایعه تاولی یا حلق اریتماتوز و متورم وجود نداشت. ماکول ها و پاپول های اریتماتوز در هر دو کف دست و اریتم غیر حساس در نوک انگشتان او (شکل A)، همراه با ضایعات پوستی مشابه در هر دو کف پا مشاهده شد. یافته های آزمایشگاهی، هیچ ناهنجاری را نشان نداد، به جز تعداد گلبول های سفید خون ۹۳۰۰/μL و سطح پروتئین واکنشی  C 9.73 میلی گرم در دسی لیتر. در روز دهم بیماری، اریتم در کف دست و پا گسترش یافت، برخی ضایعات به هم پیوستند و وزیکول‌ها و تاول‌ها ظاهر شدند (شکل B).

شکل: یافته های پوستی دست در (A) پنجمین روز، و (B) دهمین روز بیماری میباشد. (C) پوسته پوسته شدن نوک انگشتان در روز شانزدهم بیماری. (D) خطوط Beau  در هفتادمین روز بیماری است (سر پیکان).

در این مورد، اگرچه آدنوویروس و هرپس ویروس ابتدا به عنوان عوامل عفونی بالقوه در نظر گرفته شدند، به دلیل عدم تماس نزدیک یا مواجهه جنسی با افراد مبتلا، بعید به نظر می‌رسید که علت باشند. علاوه بر این، او یافته های فارنژیت را که اغلب در عفونت های آدنوویروس مشاهده می شود، نداشت. با توجه به شیوع همزمان بیماری دست، پا و دهان (HFMD) ناشی از کوکساکی ویروس-A6 در ژاپن، ما از نظر بالینی او را مبتلا به HFMD بزرگسالان تشخیص دادیم. درمان علامتی با جایگزینی مایعات و استامینوفن که در زمان بستری شروع شده بود ادامه یافت و منجر به بهبود تدریجی علائم وی شد. در روز شانزدهم بیماری، پوسته پوسته شدن نوک انگشت در هر دو دست مشاهده شد (شکل C). از آنجایی که بیمار توانست مصرف خوراکی خود را از سر بگیرد، مرخص شد. در هفتادمین روز بیماری، ضایعات پوستی ناپدید شدند و خطوط Beau روی ناخن‌ها ظاهر شد (شکل D).

بیماری دست، پا و دهان یک عفونت شایع انتروویروسی است که با تب و بثورات در کف دست و پا در کودکان زیر ۵ سال مشخص می شود. این بیماری در درجه اول از طریق تماس مستقیم با ترشحات عفونی، مایع تاول یا مدفوع افراد آلوده و از طریق اشیاء آلوده منتقل می شود. این بیماری قابلیت انتقال بالایی را نشان می‌دهد که با تعداد تولید مثل پایه از ۲.۵ تا ۵.۵ مشخص می‌شود. Coxsackievirus-A16 و enterovirus-A71 قبلاً شایع ترین علل HFMD بودند. با این حال، از سال ۲۰۰۸، نوع شدیدتر Coxsackievirus-A6 به عنوان یک علت جهانی این بیماری ظاهر شد که منجر به افزایش موارد ابتلا در بزرگسالان شد. بیماری دست، پا و دهان ناشی از کوکساکی ویروس-A6 با ضایعات اطراف دهان، پوسته پوسته شدن کف پلانتار بعد از ۱-۳ هفته و دیستروفی ناخن مانند خطوط Beau و onychomadesis بعد از ۱-۲ ماه مشخص می شود.

اگرچه سودمندی تشخیص ویروس با استفاده از واکنش زنجیره ای پلیمراز گزارش شده است، تشخیص HFMD در درجه اول به تظاهرات بالینی بستگی دارد. بنابراین، برای پزشکان بسیار مهم است که اپیدمیولوژی این بیماری را به دقت ارزیابی کنند، از جمله اینکه تخمین احتمال پیش آزمون، و درک جامعی از تظاهرات غیرمعمول این بیماری رایج داشته باشند.

The American Journal of Medicine. VOLUME 136, ISSUE 12, E231-E232, DECEMBER 2023