ارتباط شاخص گلیسمی و بار گلیسمی با دیابت نوع ۲، بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان و مرگ ‌و میر

Prof David J A Jenkins, MD. Prof Walter C Willett, MD

زمینه: بحث بر سر این است که آیا شاخص گلیسمی موادغذایی با بیماری‌های مزمن ارتباط دارد یا خیر؟ هدف ما ارزیابی ارتباط بین شاخص گلیسمی (GI) و بار گلیسمی (GL) با دیابت نوع ۲، بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان‌های مرتبط با دیابت و مرگ‌و‌میر ناشی از همه علل بود.

مواد و روش‌ها: ما یک متاآنالیز از گروه‌های بزرگ (≥۱۰۰۰۰۰ شرکت‌کننده) که از کنسرسیوم ریچارد دال شناسایی شده‌اند، انجام دادیم. کتابخانه‌های کاکرین، MEDLINE، PubMed، Embase، Web of Science و Scopus را با هدف پیدا کردن گروه‌هایی جست‌وجو کردیم که ارتباط بین GI یا GL و عوارض مرتبط با بیماری‌های مزمن منتشر شده از آغاز پایگاه ‌داده تا ۴ اوت ۲۰۲۳ بررسی کرده بودند. بررسی کامل مقاله‌ها و استخراج خلاصه نتایج داده‌ها توسط سه بازبین مستقل انجام شد. دیابت نوع ۲، همه بیماری‌های قلبی عروقی (شامل مرگ‌ومیر)، سرطان‌های مرتبط با دیابت (به‌عنوان مثال مثانه، پستان، روده بزرگ، آندومتر، کبد، پانکراس و لنفوم غیر هاجکین) و مرگ‌ومیر ناشی از همه علل پیامدهای اولیه بودند. با تنظیم فاکتورهای رژیم‌غذایی، مقایسه‌های بین پایین‌ترین و بالاترین مقادیر GI و GL را ارزیابی کردیم و با استفاده از یک مدل اثرات ثابت، تخمین‌های ریسک نسبی تنظیم‌شده (RR) آن‌ها را جمع‌آوری کردیم. همچنین ارتباط بین رژیم‌های غذایی سرشار از فیبر و غلات کامل و چهار پیامد اصلی را ارزیابی کردیم. پروتکل مطالعه با PROSPERO، CRD42023394689 ثبت شده است.

یافته‌ها: از بین ده گروه بزرگ و موثر در آینده (شش گروه از ایالات متحده، یک گروه از اروپا، دو گروه از آسیا، و یک گروه بین‌المللی)، در مجموع ۴۸ مورد را جهت مطالعه شناسایی کردیم که این موارد ارتباط بین GI یا GL و نتایج مورد نظر را گزارش می‌کردند: ۳۴ مورد (۷۱%) در رابطه با سرطان‌های مختلف، ۹ مورد (۱۹%) در رابطه با بیماری‌های قلبی عروقی، ۵ مورد  (۱۰%) در رابطه با  دیابت نوع ۲ و سه مورد (۶%) در رابطه با مرگ‌ومیر ناشی از همه علل. مصرف موادغذایی حاوی GI بالا با احتمال افزایش بروز دیابت نوع ۲ (۱·۲۷; ۱·۲۱–۱·۳۴)، همه بیماری‌های قلبی عروقی (۱·۱۵; ۱·۱۱–۱·۱۹)، سرطان‌های مرتبط با دیابت (۱.۰۵; ۱. ۰۲–۱.۰۸) و مرگ و میر ناشی از همه علل (۱.۰۸; ۱.۰۵–۱.۱۲) همراه بود. ارتباط مشابهی بین GL بالا و دیابت (۱.۱۵; ۱.۰۹–۱.۲۱) و همه‌ بیماری‌های قلبی عروقی (۱·۱۵; ۱·۱۰–۱·۲۰) مشاهده شد. رژیم‌های غذایی سرشار از فیبر و غلات کامل و چهار پیامد اصلی مشابه با رژیم‌های غذایی حاوی GI پایین مرتبط بودند.

تفسیر: توصیه‌های غذایی جهت کاهش GI و GL تأثیراتی بر نتایج سلامتی خواهند داشت که با نتایج افزایش مصرف فیبر و غلات کامل مشابه هستند.

The Lancet Diabetes & Endocrinology. VOLUME 12, ISSUE 2, P107-118, FEBRUARY 2024