سال 18, شماره 133, ماهنامه عرصه پزشکی

ارتباط مصرف دوز کم آسپرین به‌صورت روزانه و بروز دیابت نوع ۲ در افراد مسن سالم

مترجم: شیدا برخورداری مهندسی پزشکی

التهاب در پاتوژنز دیابت نقش دارد. این مطالعه به بررسی اثر درمانی تصادفی آسپرین با دوز پایین بر بروز دیابت نوع ۲ و غلظت گلوکز پلاسما ناشتا (FPG) در میان سالمندان پرداخته است.

مواد و روش‌ها: ASPREE یک کارآزمایی دوسوکور و کنترل‌شده با دارونما از مصرف آسپرین خوراکی به‌صورت روزانه با دوز پایین بود. جمعیت مورد مطالعه شامل افراد ساکن در جامعه با سن ۷۰ سال یا بیشتر (بیش از ۶۵ سال برای گروه‌های قومی اقلیت ایالات متحده) در ایالات متحده و استرالیا بود که از بیماری‌های قلبی عروقی، ناتوانی جسمی محدود کننده استقلال، یا زوال عقل عاری بودند. برای تجزیه‌وتحلیل پس از انجام، شرکت‌کنندگان مبتلا به دیابت در ابتدا یا با داده‌های دیابت ناقص یا از دست رفته در طول پیگیری حذف شدند. شرکت‌کنندگان به‌طور تصادفی ۱:۱ به مصرف روزانه ۱۰۰ میلی‌گرم آسپرین خوراکی با پوشش روده‌ای یا دارونما تقسیم شدند. در میان شرکت‌کنندگانی که در ابتدای کارآزمایی بدون دیابت در نظر گرفته می‌شدند، دیابت تصادفی به‌عنوان دیابت گزارش‌شده توسط خود فرد، شروع داروهای کاهش‌دهنده گلوکز یا FPG با غلظت ۷ میلی‌مول در لیتر یا بیشتر که در ارزیابی‌های سالانه مشخص می‌شد، تعریف شد. در این مطالعه از مدل‌های مخاطرات متناسب کاکس (Cox) و معیارهای تکراری مدل ترکیبی برای ارزیابی اثر آسپرین بر دیابت تصادفی و غلظت FPG در جمعیت با هدف درمان، استفاده شد. در این مطالعه خون‌ریزی عمده در شرکت‌کنندگانی که حداقل یک دوز دارو را مصرف کرده بودند، ارزیابی شد.

یافته‌ها: بین ۱۰ مارس ۲۰۱۰ و ۲۴ دسامبر ۲۰۱۴، در مجموع ۱۶۲۰۹ شرکت‌کننده مورد ارزیابی قرار گرفتند (۸۰۸۶ [۴۹,۹٪] به‌طور تصادفی به آسپرین و ۸۱۲۳ [۵۰,۱٪] به‌طور تصادفی به دارونما اختصاص داده شدند). در طول یک ارزیابی متوسط به‌مدت ۴.۷ سال (IQR 3.6-5.7)، ۹۹۵ (در ۶.۱٪ افراد) مورد دیابت نوع ۲ ثبت شد (۴۵۹ مورد در گروه آسپرین و ۵۳۶ مورد در گروه دارونما). در مقایسه با گروه دارونما، گروه آسپرین کاهش ۱۵ درصدی در زمینه خطر ابتلا به دیابت (۰.۸۵؛ ۰.۷۵ تا ۰.۹۷) داشتند و با سرعت آهسته‌تری دچار افزایش غلظت FPG در سال پنجم شدند (تفاوت بین گروه‌ها ۰.۰۴۸- میلی‌مول در لیتر تخمین زده می‌شود؛ ۰.۰۷۹- تا  ۰.۰۱۸-). خون‌ریزی عمده (خون‌ریزی عمده گوارشی، خون‌ریزی داخل جمجمه و خون‌ریزی بالینی قابل‌توجه در سایر نواحی بدن) در ۵۱۰ نفر (۳.۲%) از ۱۶۱۰۴ شرکت‌کننده (۳۰۰ نفر [۳.۷٪] در گروه آسپرین و ۲۱۰ نفر [۲.۶٪] در گروه دارونما) رخ داد. در مقایسه با گروه دارونما، گروه آسپرین ۴۴ درصد افزایش خطر خون‌ریزی عمده داشتند (۱.۴۴؛ ۱.۲۱ تا ۱.۷۲).

تفسیر: درمان با آسپرین بروز دیابت نوع ۲ را کاهش داد و افزایش غلظت FPG را کاهش داد، اما خون‌ریزی عمده را در میان سالمندان ساکن جامعه افزایش داد. با توجه به افزایش شیوع دیابت نوع ۲ در میان افراد مسن، پتانسیل عوامل ضد التهابی مانند آسپرین جهت پیشگیری از بروز دیابت نوع ۲ یا بهبود سطح گلوکز، مستلزم مطالعات بیشتر به‌همراه ارزیابی جامع همه رویدادهای ایمنی بالقوه مورد علاقه است.

Prof Sophia Zoungas, PhD.. Andrea J Curtis, PhD. Prof Sara E Espinoza, MD

The Lancet Diabetes & Endocrinology. VOLUME 12, ISSUE 2, P98-106, FEBRUARY 2024